برای جلوگیری از «آسیب اجتماعی بی‌وفایی» افراد باید آموزش ببینند
این پژوهشگر حوزه زنان با اشاره به عواملی که زمینه اغوا شدن زنان توسط مردان را فراهم می‌کند، گفت: اشاعه فرهنگ مراجعه به مشاور و روان‌شناس، آموزش عمومی خانواده‌ها، یادگیری شیوه تعامل سازنده با جنس مخالف و آموزش افراد مخصوصا زنان در زمینه حفظ حریم خصوصی خود در فضای مجازی و واقعی برخی از راهکارهای جلوگیری از آسیب اجتماعی «بی‌وفایی» هستند.
به گزارش عطنا، «اولین همایش ملی مسائل اجتماعی زنان» به همت دانشگاه علامه طباطبائی با همکاری دیگر دانشگاه‌های علوم انسانی کشور و مراکز تخصصی مطالعات زنان با حضور جمعی از استادان و دانشجویان متخصص حوزه مطالعات زنان دوشنبه، ۱۰ اردیبهشت‌ماه و سه‌شنبه، ۱۱ اردیبهشت‌ماه در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.
منصور فتحی، پژوهشگر حوزه زنان در پنل ششم این همایش که موضوع آن «آسیب‌های روابط زناشویی» بود، مقاله خود را با عنوان «نقش اغواگری مردان در بی‌وفایی زناشویی زنان» ارائه داد.
فتحی در ابتدای سخنان خود با اشاره اینکه ما قصد نداریم موضوع یا پدیده‌ای به این پیچیدگی را به یک عامل تقلیل دهیم افزود: عوامل تاثیرگذار متعددی وجود دارد و به بخش مهمی از موضوع که توجه نشده است، تاکید بیشتری داریم.
وی گفت: بی‌وفایی زناشویی اگرچه در نگاه اول یک پدیده فردی به نظر می‌رسد، اما با توجه به عواقب ناگوار و پیامدهای سوء آن، نهاد خانواده، تربیت فرزندان و نیز سللامت و امنیت جامعه را دچار اختلال و آشفتگی می‌کند، اقتضاء می‌کند این معضل را در رده آسیب‌های اجتماعی پنهان و بسیار جدی به شمار آوریم.
پژوهشگر حوزه زنان یادآور شد: درج جملات زیاد در جراید و مطبوعات، افزایش آمار مراحعه درگیری بی‌وفایی زناشویی در دادگاه‌های خانواده و مراکز مشاوره، افزایش تعداد فیلم‌ها و سریال‌هایی با موضوع و محتوای زناشویی و طرح بی‌وفایی یکی از دلایل اصلی طلاق‌ها و قتل‌های خانوادگی و ناموسی مبین این واقعیت است که این معضل اجتماعی به صورت پنهان در جامعه رواج دارد.
فتحی با بیان اینکه اگرچه هیچ آماری در ارتباط با افزایش بی‌وفایی زناشویی در کشور نداریم تصریح کرد: اما برخی از این پژوهش‌ها اشاره‌هایی به این مسائل کرده‌اند. به عنوان مثال بیشترین قتل‌های خانوادگی با حدود ۳۰ درصد به زنانی اختصاص دارد که به دلیل رابطه نامشروع و سوءظن توسط همسران خود به قتل رسیده‌اند. نتایج پژوهش دیگری با موضوع پدیده «همسرکشی» نشان می‌دهد که از ۱۵ استان کشور حدود ۶۷ درصد مربوط به قتل زنان است که به دلیل خیانت و سوءظن توسط همسران خود به قتل رسیده‌اند.
او اظهار کرد: به دلیل حساسیت زیاد این موضوع و عدم دسترسی آسان به افراد درگیر، واکنش شدید جامعه و قوانین نسبت به عاملان، پژوهش‌های انجام شده در این زمینه بسیار کم است.
وی در بحث دیگری از سخنان خود گفت: سوال اصلی این مقاله این است که زنان درگیر در زندگی زناشویی دارای چه شرایط و زمینه‌هایی برای این رابطه هستند و نقش اغواگری مردان در این زمینه چقدر است. روشی که در این مقاله ما از آن بهره برده‌ایم، روش پدیدارشناسی است. روش نمونه‌گیری، هدفمند و تا اشباع نظری ۳۲ نفر از زنان بی‌وفا مصاحبه صورت گرفته است.
پژوهشگر حوزه زنان در تعریف بی‌وفایی زناشویی گفت: یک طیف وسیعی از فکرِ بی‌وفایی زناشویی شروع می‌شود و تا رابطه جنسی ختم می‌شود. در این پژوهش منظور ما، رابطه‌هایی است که حداقل یکبار تجربه رابطه جنسی در دوران متاهلی با فردی غیر از همسر خود داشته‌اند، است. برای گردآوری اطلاعات از روش مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته و تحلیل داده به شیوه «تماتیک» استفاده شده است.
فتحی در ادامه همین بحث به ارائه آمار و ارقام پرداخت و افزود: دامنه سنی این پژوهش بین ۲۶ تا ۴۵ سال است و کمترین طول مدت ازدواج یکسال و بیشترین ۲۷ سال است و اغلب ازدواج‌ها غیرفامیلی و ازدواج به شکل سنتی و خواستگاری بوده است. نکته جالب در میان افراد تحت مصاحبه این است که حدود یک سوم از این افراد نسبت به ازدواج رضایت نداشتند و حالت اجباری داشته است. تقریبا همه مشارکت‌کنندگان قبل از درگیری رابطه، به فکر طلاق و جدایی بوده‌اند اما به دلایل مختلف از جمله دشواری طلاق، بحث فرزندان، وابستگی مالی و اثرات و پیامدهای طلاق اقدام نکرده بودند.
وی با اشاره به اینکه اغلب این افراد دوستانی داشتند که درگیر این رابطه شده‌اند، گفت: حتی نیمی از این افراد قبل از ازدواج، دوست پسر داشته‌اند و بیش از نیمی از این افراد در دامنه سنی ۲۶ تا ۳۵ سال قرار داشته و بیشترین مورد بی‌وفایی در ۱۰ سال اول ازدواج اتفاق صورت گرفته است.
فتحی در ادامه تاکید کرد: اغلب افراد در فضای مجازی با شریک جنسی خود آشنا شده‌اند و حداقل نیمی از افراد با شریک جنسی خود آشنایی داشته‌اند. در اغلب این رابطه‌ها، پیشنهاد از طرف مرد بوده است.
وی با چندین مثال به نحوه آشنایی با شریک جنسی یادآوری کرد: نحوه آشنایی هرچند مشکلات قبل و بعد از ازدواج زمینه‌های آن را فراهم کرده بود اما به دلیل اغواگری و اصرار مردان اتفاق افتاده است. و چنین نیست که این افراد با نیت و قصد قبلی وارد این رابطه شده‌اند بلکه اکثراً تصادفی و اتفاقی صورت گرفته است.
رابطه جنسی با همکار خیلی به مشکلات زناشویی ربطی ندارد
پژوهشگر حوزه زنان در مثال دیگری گفت: رابطه جنسی با همکار خیلی به مشکلات زناشویی ربطی ندارد. یعنی کسانی درگیر این رابطه شده اند که از زندگی زناشویی رضایت داشته‌اند. به عبارت دیگر نارضایتی صرف علت این رابطه نیست و فرصت تعامل، عدم رعایت حریم شخصی می‌تواند این رابطه را ایجاد کند.
وی تصریح کرد: عواملی که زنان را در برابر اغواگری مردان ضعیف می‌کند، مشکلات عاطفی و رفتاری است و اکثراً در این مورد از همسران خود گله‌مند بودند، نارضایتی جنسی عامل دیگر است. ویژگی‌های فردی مثل تنوع‌طلبی، هیجان‌خواهی، عزت نفس پایین و غیره بیشتر در معرض رابطه خارج از ازدواج هستند، عوامل اجتماعی مانند شبکه‌های اجتماعی، تاثیر دوستان و نظایر آن، زمینه‌های آن را مستعد می‌کند.
فتحی با اشاره به اینکه ما یک جامعه مذهبی هستیم، افزود: جامعه ما این رابطه را تایید نمی‌کند اما در دهه‌های اخیر ایده‌های جدیدی در حال گسترش است، بحث لذت فردی، تاثیر وسایل ارتباط جمعی، شبکه‌های اجتماعی، فیلم‌های ماهواره‌ای، ذهن انسان را مستعد این کار می‌کند و در کلان شهرها که گمنامی در آن زیاد است، این کار بیشتر صورت می‌گیرد.
وی در مجموع گفت: مشکلات فردی، نارضایتی عاطفی و جنسی در روابط زناشویی، مشکلات خانوادگی و برخی عوامل اجتماعی زمینه آسیب پذیری زنان متاهل را برای اغوال گری مردان فراهم می‌کنند.
منصور فتحی، پژوهشگر حوزه زنان در پایان آموزش مهارت‌های همسرداری، الزام زوجین به مشاوره‌های قبل از ازدواج، آموزش خانواده‌ها در زمینه ازدواج اجباری، آموزش و آشنایی افراد نسبت به نیازهای جنسی مخالف در سنین جوانی، یادگیری شیوه تعامل سازنده با جنس مخالف، اشاعه فرهنگ استفاده از خدمات مشاوره و مددکاری اجتماعی، آموزش افراد مخصوصا زنان در زمینه حفظ حریم خصوصی خود در فضای مجازی و واقعی را راهکارهای جلوگیری از آسیب اجتماعی «بی‌وفایی» دانست.